Bilgisayarlı tomografi incelemesi; gelişmiş bilgisayar ve yazılımlar aracılığıyla vücudumuzun
farklı açılarından alınan X-ray (röntgen) görüntülerinden kesitsel yani tomografik görüntülerin
elde
edildiği non-invaziv, hızlı, ağrısız ve güvenli bir radyolojik yöntemdir. Bu özelliğiyle direkt
röntgen
grafilerinden farklıdır. Günümüz son teknoloji tomografi cihazları ile aksiyal (enine) kesitlere
ek
olarak helikal (sarmal) kesitsel görüntüler, ileri bilgisayar yazılımları aracılığıyla çok daha
detaylı
bilgiler sunan 3D görüntülere dönüştürülür.
Neredeyse tüm vücut bölümlerinin görüntülenmesini sağlar. En çok da kaza ve travmalarda iskelet
sistemi ve iç organlardaki hasarın hızlı tanısında kullanılır.
Bilgisayarlı tomografi cihazları iki ucu açık, çevresinde tüp ve dedektörlerin döndüğü,
hareket edebilen bir masa şeklindedir. Çekim için bu masa üzerinde uygun bir pozisyona
getirilirsiniz. Bazen tam hareketsizliği sağlamak için yastık, özel aparatlar ya da sabitleyici
kemerler
kullanılır. Bu masa üzerinde uygun pozisyona alındığınızda tüp ve dedektörler sizin etrafınızda
döner ve gereken görüntü kesitleri alınır.
Başlıca inceleme alanları
. Kas ve kemiklerdeki tümör, kırık ve diğer hastalıklarda
. Tümör, enfeksiyon, kanama ve kan pıhtılarının yerinin ve büyüklüğünün belirlenmesinde
. Cerrahi işlemler, biyopsi ve radyasyon tedavisine kılavuz olarak
. Kanser, kalp hastalığı, akciğer nodülleri ve tümörlerinde, karaciğer kitlelerinin tanısında
. Kanser tedavisi başta olmak üzere çeşitli tedavilerin etkinliğinin değerlendirilmesinde
. İç organ hasarı ve iç kanamaların tanısında
Riskli midir ?
Çekiminiz, ön hazırlıklarınız yapıldıktan sonra bu alanda eğitimli ve deneyimli
radyoloji teknikerleri tarafından kontrol odasındaki bilgisayar aracılığı ile yapılır. Çekim
teknikeri çekim esnasında sizi televizyon monitöründen görür ve intercom aracılığıyla sesli
iletişim kurar.
Daha detaylı bir görüntüleme yöntemi olduğundan bilgisayarlı tomografi çekimi
esnasında direkt röntgen çekiminde olduğundan biraz daha fazla iyonizan radyasyona
maruz kalırsınız. Bu radyasyon dozunun uzun dönem zararları gösterilmemekle birlikte çok
yüksek dozlarda kanser risk potansiyelini az da olsa artırdığı bildirilmiştir. Bilgisayarlı
tomografi bu riske oranla çok daha önemli bilgiler sağladığından; ihtiyacın ortaya çıktığı
durumlarda, olası risk faydalarına kıyasla ihmal edilebilir düzeydedir ve yeni ve ileri
teknoloji, hızlı cihazlar ile çekimler eski cihazlara kıyasla olabilen en düşük dozlar
kullanılarak gerçekleştirilir.
Bilgisayarlı tomografide maruz kalınan düşük radyasyon dozlarının insan üzerinde
önemli bir olumsuz etkisi bildirilmese de; eğer gebeyseniz hekiminiz bebeğinizi olası bir
maruziyetten korumak için ultrasonograf (USG) veya manyetik rezonans görüntüleme
(MRI) gibi tanı yöntemleri önerebilir.
Kontrastlı (ilaçlı) çekimlerde az da olsa ciddi allerjik ve tıbbi sorunlar görülebilir. Daha önceden
allerji geçmişiniz varsa tetkiki isteyen hekiminizi bilgilendirmeniz önemlidir.
Nasıl hazırlanmalıyız ?
- . Öncelikle sizden bilgisayarlı tomografi incelemesini isteyen hekiminizden; bu tetkikin
neden istendiğini, olası risklerini ve tüm merak ettiğiniz soruların açıklanmasını
isteyiniz.
- . Vücudunuzun incelenecek bölgesine bağlı olarak soyunmanız ve sizin için kurumumuzca temin
edilecek tek kullanımlık hasta önlüğü giymeniz istenebilir.
- . Kemer, takı, diş protezleri, gözlük v.b. görüntüyü olumsuz etkileyebilecek şeyleri
çıkarmanız gerekir.
- . Görüntülerin daha net elde edilebilmesi için; incelenecek bölgeye bağlı olarak ağızdan,
damar yoluyla ya da rektal yolla (makattan) kontrast madde kullanılması gerekebilir.
- . Kontratsız (ilaçsız) çekimler öncesinde yemek yiyebilir, su içebilir ve kullandığınız
ilaçlarınızı alabilirsiniz. Kontrastlı çekim gerekiyorsa, birkaç saat öncesinden bir şey
yiyip içmeyiniz.
- . Bebek ve çocuk hastaların çekimlerinde çocuğu sakin ve hareketsiz tutabilmek amacıyla
sedatif (sakinleştirici ilaç) verilmesi gerekebilir. Tetkiki isteyen hekiminiz sizi bu
konuda bilgilendirecektir.
- . Sizden bilgisayarlı tomografi anjiyo (BTA), (CTA) ya da sanal kolonoskopi (virtual
kolonoskopi) istenmiş ise randevunuz oluşturulurken size bu çekimler ile ilgili bazı özel
bilgiler verilir.
Çekiminiz sonrası:
- . Çekim işlemi bittiğinde özel önlem ya da bakım gerektiren bir durumunuz yoksa hemen günlük
normal yaşamınıza dönebilirsiniz.
- . Eğer kontrast madde kullanıldıysa; bazı özel bilgilendirmeler yapılabilir ve kendinizi iyi
hissedene kadar kısa bir süre gözlem altında tutulabilirsiniz.
- . Elde edilen görüntüleriniz uzman hekimlerimiz tarafından incelenerek yorumlanır ve
raporlanır; size ya da isteyen hekiminize teslim edilir.
- . Sonuç raporlarınız ve görüntüleriniz, gerektiğinde erişebilmek için PACS sistemimizde
dijital olarak saklanmaktadır.
- . PACS uygulamamız sayesinde, istemeniz halinde görüntüleriniz internet üzerinden farklı
ülkelerdeki hekimleriniz ile de paylaşılarak konsültasyon hizmeti almanız sağlanabilir.
- . PACS sistemi ile film basım gereksinimi de en aza indirilmiştir. Bu özellik sayesinde
filmsiz bir merkez olarak dünyamızın sürdürülebilirliğine de önemli katkı sunuyoruz.